Krzyże pokutne w okolicach Żmigrodu - miejsca nieoczywiste cz.3

Dzisiaj zapraszam Cię do odkrycia nieoczywistych miejsc - krzyży pokutnych na terenie Parku Krajobrazowego Doliny Baryczy.

Dolina Baryczy słynie ze swojej niezwykłej przyrody i pięknych krajobrazów. Jednak to, o czym mniej osób wie, to obecność kilku (właściwie pięciu) krzyży pokutnych w miejscowościach Barkowo, Bychowo, Korzeńsko. Osiek i Powidzko. Krzyże pokutne są cennym zabytkiem religijnym, które przyciągają uwagę zarówno turystów, jak i mieszkańców tych okolic. Ich obecność w Dolinie Baryczy sprawia, że miejsce to nabiera jeszcze większego znaczenia historycznego i kulturowego. 

Krzyże i kapliczki pokutne były aż do XVI w. wystawiane jako jeden z warunków pojednania zabójcy z rodziną ofiary i często mają wyryte narzędzie dokonanej zbrodni. Oczywiście sam krzyż był ostatnim aktem dość długiego i skomplikowanego procesu. Należy pamiętać, że zwłaszcza w średniowieczu na porządku dziennym były spory, a że o oręż nie było trudno a i temperament i poczucie dumy wielkie to i o zbrodnie w afekcie nie było trudno. Oczywiście rodzina ofiary, w akcie zemsty napadała na włości sprawcy i tak rozpoczynała się nie kończąca spirala zbrodni. Żeby ograniczyć ten proces zemsty i wzajemną rodzinną vendettę, można było okazać skruchę. W tym celu zbrodniarz musiał wypłacić rodzinie ofiary jakąś, satysfakcjonującą kwotę, lub np. zobowiązać się do łożenia na rzecz rodziny poszkodowanego stałej daniny. Zmuszony był również do sfinansowania np. mszy i świec zapalanych za duszę zamordowanego - tu beneficjentem był kościół. Następnie musiał odbyć pielgrzymkę do miejsca świętego i dopiero na samym końcu jako przypieczętowanie ugody wystawiał kamienny krzyż. Był to symbol skruchy za zły postępek i miał też funkcję dydaktyczną i odstraszającą - umieszczony często w miejscu zbrodni, czasem z wyrytym na krzyżu wizerunkiem jej narzędzia miał wszystkim mieszkańcom przypominać o zdarzeniu i ostrzegać, że jest również ziemska kara za popełnione niecne czyny. Zwyczaj ten stracił na znaczeniu po wprowadzeniu w 1532 r. przez cesarza Karola V skodyfikowanego prawa karnego (Constitutio Criminalis Carolina), który rozwiązywał problem zbrodni i kary. Należy jednak przypuszczać, że zwyczaj stawiania krzyży pokutnych przetrwał dłużej. 

Jak wspomniałem mamy na terenie Doliny Baryczy 5 krzyży pokutnych. Wszystkie łatwo dostępne, chociaż jeden znajduje się na posesji prywatnej. Przez wszystkie te miejsca wiedzie szlak rowerowy krzyży pokutnych i grodzisk. Można ściągnąć z  https://www.zmigrod.com.pl/asp/pliki/dolina_baryczy/szlak_krzyzy_pokutnych_i_grodzisk.pdf 

Barkowo - Przy głównej drodze we wsi Barkowo, za ogrodzeniem posesji nr 24  

Bychowo - Na rozwidleniu dróg na południe od wsi Bychowo. Dobrze widoczny. Jadąc drogą w lewo można dotrzeć do Instytutu Kolejnictwa Ośrodek Eksploatacji Toru Doświadczalnego. Napiszę o nim w osobnym poście bo wart tego. 

Korzeńsko -  krzyż znajduje się przy ceglanym murze stodoły gospodarstwa nr 2 na ul. Wrocławskiej róg Kasztanowej. 

Osiek - Tuż za wsią przy drodze na Sieczków. Obok kapliczka. W okresie letnim może być głęboko w trawie ale można go znaleźć dzięki słupkowi z tabliczką (vide zdjęcie)

Powidzko - Znajduje się na cmentarzu przy drodze na Sanie. Łatwo widoczny przy ogrodzeniu pośród współczesnych grobów.

Zapraszam Was do odwiedzenia Doliny Baryczy i poznania nie tylko krzyży pokutnych, ale także innych atrakcji, jakie oferuje to piękne miejsce. Czekają tu na Was niesamowite wrażenia i odpoczynek od miejskiego zgiełku.

Do zobaczenia w Dolinie Baryczy!

źródła zdjęć i linki do informacji: 

google street view 

https://polska-org.pl/517410,Powidzko,Krzyz_pokutny_Powidzko.html

http://jaktrafic.org/Wykaz.aspx?typ=1&woj=1

https://archiwum.zmigrod.com.pl/asp/de_start.asp?typ=13&menu=2&strona=0&sub=312&subsub=0&artykul=2112&akcja=artykul&rok=2023&miesiac=9&fraza=&schemat=2